December, de natuur is in slaap. De bomen worden kaal en de eerste vorst is een feit. De natuur duikt onder in een deken van blad en humus.
En toch is het de moeite waard om ook met dit koude en soms wat sombere weer naar buiten te gaan. Want ook die donkere dagen zijn bijzonder je kunt nu buiten verstilling vinden. Geen overvloed maar een enkele opvallende boom zoals de Hulst die nu super groen staat te shinen met knalrode bessen. Alsof hij lacht naar de kale beuken waar hij tussen staat. Thee van hulstbladeren is in de volksgeneeskunde jarenlang gebruikt als koortsverlagend en vocht afdrijvend middel. De oude Romeinen schijnen al hun geschenken met de takken te hebben versierd tijdens de Saturnalia (feesten ter ere van Saturnus en de winterzonnewende* van 17 tot 23 december). Mythologische betekenis heeft de hulst vooral in het oude Engeland van de Kelten. De druïden versierden hun hutten met hulsttakken om de ‘sylvan spirits’ (bosgeesten) te eren. Zo zie je maar weer dat er altijd wel een bijzonder kruid of boom in elk jaargetijde te vinden is.
Vorige week was ik in Limburg daar kwam ik de Maretak tegen! Ook zo een bijzondere, de maretak kent een scala aan legendarische, magische toepassingen. Maar is tegenwoordig vooral bekend vanwege de onderzoeken hiermee bij kanker en chemotherapie. Ook zijn werking op het hart en bloedvaten. In het Engels heet hij ‘mistletoe’ en dan komt het je meteen bekend voor vanwege de traditie dat je gekust mag worden als je er onder staat. In het Duits heet de struik ‘Mahrenest’. ‘Mare’ betekent heks. De maretak staat bekend als een heksenkruid. De maretak is een halfparasiet, de bessen nestelen zich op andere bomen en daaruit groeit dan de bos van de maretak die echt groot kan worden. Een zeer wonderlijke verschijning die het van dichtbij bekijken en bestuderen zeker waard is!
December en de donkere dagen een magische tijd juist vanwege het donker, je ontkomt er niet aan. Het is een natuurlijke weg naar loslaten en rust. Naar binnen gaan. Maar onder de grond gebeurt wel degelijk wat, de natuur bereid zich voor op wat komen gaat. Als straks de winterwende voorbij is en de dagen weer gaan lengen dan weten ze wat hun te doen staat.
*( Winterzonnewende. Midwinter, Joel (Yule) of wintersolstitium zijn allen benamingen voor het begin van de winter. Midwinter valt op de kortste dag, wanneer de nacht op zijn langst is. Meestal op 21 december (i.v.m. schrikkeljaren soms op 22 december zoals dit jaar). Na Midwinter zullen de nachten weer korter gaan worden en de dagen langer.
De winter is bij uitstek het seizoen dat volkeren gebruikten en gebruiken om de relatie met hun goden te verfrissen in de vorm van herdenkingen en vieringen. Veel feesten uit de christelijke tradities hebben dan ook wortels met (seizoen)vieringen van het heidendom.
De namen Joel en Midwinter zijn door de eeuwen heen de gebruikelijke aanduidingen geweest voor het feest van de kortste dag.)
Wil je meer weten over kruiden, eetbare wilde planten en de natuur? Schrijf je dan in voor de schriftelijke kruidencursus “Het jaar rond”!